29 oktober 2013

HALLOWEEN 2014

HALLOWEEN 2014!
Toen in 2011 de Arabische lente uitbrak, was ik toevallig bezig met het lezen van ‘Het Kapitaal’ van Karl Marx. Het effect van het economisch systeem op ons dagelijks leven boeide me. Mede daardoor werd ik diep geraakt door het verhaal van Bouazizi, omdat het symbool staat voor het falen van de Verlichtingsgedachte, waar sinds de Franse en Amerikaanse revolutie in meer- of mindere mate het idee van de zelfverwezenlijking van het individu als hoogste ideaal gold. Bouazizi, de Tunesiër die de Arabische lente zou doen losbarsten, had ondanks een moeilijke sociale achtergrond àlles in het werk gesteld om hard te studeren en hard te werken en overal het maximum uit te halen, maar was in 2011 intelligent en ondernemend genoeg om te bemerken dat de maatschappij hem nooit zijn pursuit of Happiness zou gunnen. Dat hij zichzelf overgoot met benzine die hij netjes had gekocht en zichzelf in brand stak met een aansteker die hij geleend had bij omstaanders, vond ik frappant: geen enkel teken van actief verzet, geen terrorisme. Het was veeleer een vorm van geweldloos verzet zoals Gandhi promootte … en de geschiedenis toont aan dat de impact niet groter had kunnen zijn. Voor mijn blog trachtte ik mijn gedachten te ordenen voor een compact bericht, maar in overmand door een creatieve revolutie maakte ik in een vlaag van waanzin een stripverhaal van 64 pagina’s getiteld ‘Halloween’. 
De Arabische Lente werd een feit, maar ik kreeg ondertussen de kans op een boeiende, erg drukke professionele uitdaging, waardoor het stripverhaal in de schuif verdween.

Hoe ik het zal doen weet ik nog niet helemaal zeker, maar tegen Halloween 2014 zou ik het graag gepubliceerd zien. Dat dit zal lukken, kan ik nog niet garanderen maar het zou me verheugen als jij als lid van deze Facebookgroep wil aftellen tot die dag. Ik zal het minder saai maken door geregeld stukjes tekenwerk, tekst of toepasselijke links, te posten.
U bent uitgever en hebt tips om het uit te geven: ballenvanbacchus@hotmail.com of wordt Facebookvriend!
Het stripverhaal is opgedragen aan Tarek al-Tayeb Mohamed Bouazizi ( Geboren 1984 – overleden 2011). Laten we samen de lente levend houden tot de volgende Halloween!

23 oktober 2013

Laten we elkaar toch niet de 'Zwarte Piet' doorspelen.

De hele heisa rond 'Zwarte Piet' boeide me eerst maar matig. Natuurlijk ben ik enorm onder de indruk van deze eigenlijk onschuldige discussie en het feit dat de snelst groeiende facebookgroep tot op heden het thema van 'Zwarte Piet' heeft.

Maar in de loop van deze namiddag vond ik het steeds boeiender worden. Het probleem van 'Zwarte Piet' heeft niets te zien met Sint-Nicolaas, maar met het Sinterklaasfeest. Het bewijs moet onder andere worden gezocht in een boeiend feit: Sinterklaas ( de heilige) komt helemaal niet uit Spanje. In onze Sinterklaas-traditie doet hij dat duidelijk wél. De traditie bundelt een hele reeks katholieke, heidense en volkse elementen, maar het 'feest' zoals we het kennen zou ontstaan zijn in de tijd van Keizer Karel ( 1500 - 1558). Deze keizer was afkomstig uit de Nederlanden, maar vestigde zich in 'Spanje'. In 1506 erfde hij de Nederlanden, maar omdat hij nog minderjarig was werd Margaretha landvoogdes van deze gebieden. In 1515 werd hij volwassen verklaard en nam officieel de gebieden in zijn bezit.
Belangrijk voor het Sinterklaas-verhaal is dat de jonge Keizer Karel door onze streken trok om zich in een reeks van 'Blijde inkomsten' voor te stellen en geliefd te maken bij de bevolking. Uit deze grootse feesten ontstonden talloze volksverhalen en tradities. Een mogelijk verband met 'Zwarte Piet' wordt gesuggereerd, maar werd ( volgens mijn Google-inspanningen) nog niet wetenschappelijk onderzocht. Misschien zou de UNESCO er goed aan doen om eerst dààr werk van te maken, alvorens de 'Zwarte Piet'-traditie als simpel 'racisme' te bestempelen.


In het Iberische schiereiland hadden de moslims en Joden eeuwenlang volwaardig samengewoond, maar in Portugal was door sinds 1492 een eind aan gekomen. Velen vertrokken, velen bekeerden
zich verplicht tot het Christelijk geloof. Heel wat Portugese Joden vluchtten naar het rijke Vlaanderen en brachten hun Moorse ( soms 'zwarte' ) bedienden met zich mee. Waar de hervormde Joden nauwe relaties aanknoopten bij de gegoede burgerij gebeurde het dat hun Moorse bedienden werden meegebracht. Van landvoogdes Margeretha wordt beweerd dat ze een 'zwarte' bediende in haar hofhouding.

Van Keizer Karel staat vast dat één van zijn persoonlijke bodyguards een zwarte was, die hem begeleide bij de blijde intredes in de Nederlanden. Er bestaat zelfs een schilderij van deze persoon, die er allesbehalve als een 'slaaf' uitziet ( maar dus wel degelijk een 'knecht' was: een 'knecht' van Keizer Karel.) Opvallend is daarbij de kledij van de huidige 'Zwarte Piet' die er niet bepaald uitziet als een slaaf of een katholieke assistent-heilige, noch als een 17de, 18de, 19de of een 20ste eeuwse persoon. Nee: onze 'Zwarte Piet'-figuur ziet er exact uit zoals elke rijke knecht van Keizer Karel er rond 1510-1520 had uitgezien. 




Zo staat hij op het mooi schilderij van deze figuur door Jan Mostaert, maar ook op andere schilderijen zoals de 'Allegorie op de troonsafstand van Keizer Karel' van Frans Franken komt een gelijkaardige figuur voor. Al die heisa vertelt vandaag in de media nobele dingen over de noodzakelijke strijd tegen 'racisme', maar persoonlijk vind ik dat de strijd tegen racisme beter kan gevoerd worden door beter geïnformeerd te worden in plaats van 'meer meningen' te hebben. 

 Waarom laten we de UNESCO niet uitzoeken hoe het juist zit met de 'historische' oorsprong van de leuke Sinterklaas-traditie zoals we die allemaal kennen? Of laten we vanaf nu alleen nog Sint-Maarten vieren, zoals echte Aalstenaars. 


10 oktober 2013

VOD ALS VLAG: אִיּוֹב


Het moet een merkwaardig moment in de evolutie geweest toen de alleerste mens zichzelf zou gaan beschilderen. Samenleven of samenwerken in meer of minder sociale, hiêrarchisch gestructureerde groepen; het maken of gebruiken van werktuigen, bewust communiceren over grote afstand en tijd: heel wat andere dieren en mensachtigen deden en doen het net zo goed. Dat de mens zichzelf ging beschilderen hield een onherroepelijke evolutie in: vanaf dan zouden andere mensen slechts ‘naakt’ zijn.



Want ergens in het begin der tijden besliste een mens, of een groep mensen om zichzelf met één bepaalde kleur, bijvoorbeeld blauwe beschilderingen te beschilderen. Als vervolgens iemand anders, of een andere groep mensen, besloten had om zichzelf met bijvoorbeeld rode kleurtjes te beschilderen werden deze groepen elkaar vijanden. Niet de bevrediging van één of andere lichaamsfunctie wordt dan de reden tot moord, doodslag of oorlog, maar simpel de ‘kunstmatige’ onderverdeling in afzonderlijke groepen van in wezen perfect onderling inwisselbare soortgenoten.

Over de filosoof Georges Bataille wordt genoegzaam nogal lacherig gedaan, maar ik blijf een onvoorwaardelijke fan van zijn filosofische visie. In zijn meesterlijke boek ‘L’érotisme’ brengt hij het nochtans allemaal terug tot een extreme vorm van ‘haantjesgedrag’, van ‘erotiek’.
Love komboloi!

Zo gezien werd de mens ‘de mens’ op dat vreemde scharniermoment in de evolutie waarop hij zijn naakte toestand ontgroeide en zichzelf als een zelfbewust cultuurwezen ging kleden. Opvallend dat cultuur, religie en politiek waarvan we vandaag graag vermoeden dat ze strak van elkaar te scheiden of te onderscheiden vallen, eigenlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Politici die niet zorgen voor massieve investeringen in de culturele ontwikkeling van de groep die ze vertegenwoordigen kunnen toch enkel geconfronteerd worden met een krimpende aanhang in de maatschappij, religieuzen die denken dat ze de andere kleurtjes kunnen verketteren kunnen toch nooit nieuwe zieltjes bijwinnen, kunstenaars die claimen universele thema’s te visualiseren kunnen toch enkel kleurloos en steriele artefacten produceren?

Neen, door kleur te kiezen worden mensen mensen.
En als de mens op positieve manier wil blijven evolueren, moeten we elkaar blijven bewust houden van dit simpele spelletje dat de ‘cultuur’ in feite is, waarbij er spanning ontstaat
door die spannende verschillen in mogelijke kleurtjes waaruit de mens kan kiezen, waardoor we van elkaar lijken te verschillen terwijl we eigenlijk allemaal slechts naakte mensen zijn. 

En  voor cultuur in alle kleurtjes kan jij altijd terecht bij love komboloi: Tom Houtman!
Ik verwacht je daar!